พิพิธ คำฉันท์

ต้องมีสุนทรียะ ไม่เช่นนั้น แต่งกลอนไม่ออก....
คงใช่ คงใช่...

 

กลอน ๗

กลอน ๗ พบครั้งแรกในกลบทศิริวิบุลกิตติ สมัยอยุธยาตอนปลาย นอกนั้นก็แทรกอยู่ในกลอนบทละคร ไม่ค่อยมีใครใช้แต่งยาวๆ จนถึงสมัยกรมหมื่นพิทยาลงกรณ์(น.ม.ส.) ที่พระองค์ท่านนำมาใช้ในพระนิพนธ์ ลิลิตสามกรุง

กลอนเจ็ด บทหนึ่งประกอบด้วย ๒ บาท บาทละ ๒ วรรค วรรคละ ๗ คำ

สัมผัสนอก ให้มีสัมผัสระหว่างคำสุดท้ายวรรคหน้ากับคำที่สองของวรรคหลังของทุกบาท และให้มีสัมผัสระหว่างบาทคือคำสุดท้ายของวรรคที่สองสัมผัสกับคำสุดท้ายวรรคที่สาม ส่วนสัมผัสระหว่างบท กำหนดให้คำสุดท้ายของบทแรก สัมผัสกับคำสุดท้ายวรรคที่สองของบทถัดไป

สัมผัสใน ไม่บังคับ แต่หากจะให้กลอนสละสลวยควรมีสัมผัสระหว่างคำที่สองกับคำที่สาม หรือระหว่างคำที่สี่กับคำที่ห้าหรือคำที่หกของแต่ละวรรค

ตัวอย่าง
กลอน ๗

เสตเตลงเกรงกริ่งนิ่งรำลึก.........คัดคึกข่าวทัพดูคับขัน
จักเตรียมค่ายใหญ่ก็ไม่ทัน........จำกั้นกีดขวางหนทางยุทธ์
ตั้งขัดตาทับรับไว้ก่อน.............เพื่อผ่อนเวลาให้ช้าสุด
จวนตัวกลัวว่าศัตราวุธ.............หวิดหวุดหมดหวังในครั้งนี้

สามกรุง, กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์

 

ตัวอย่าง
กลอน ๗

หวานคำ ล้ำรส อมฤต.........ชโลมจิต สร่างโรค โศกศัลย์
น้ำคำ น้ำชุบ ชูชีวัน...........ชวนชื่น หื่นหรรษ์ สมฤดี
คำเพราะ เสนาะ สนานจิต....ทุกข์หน่าย คลายพิษ พูนสุขศรี
ร้อยยา แพทย์ยา ยาชีวี......ฤๅถึง กึ่งวจี เจรจา

 

ทำหก เลอะเทอะ เปรอะเปื้อน
มาเยี่ยม มาเยื่อน ห้องนี้
เลอะแล้ว ต้องถู ให้ดี
ไม่งั้น มีตี ก้นเอย....

 

ท่านแบ้ว แจ้วเปื้อน บานเบอะ
เลอะเทอะ เรื่อราด ห้องหนา
หลอนหก เป็นคู่ ดูดา
ลองว่า คงดี มีใจ.........เอ้าเช็ด 55555

 

มิต่อ วาทะ กลอนหก
เชิญจบ เชิญต่อ ศาสตร์กลอน
อารมณ์ รื่นฝืน อาวรณ์
พิพิธ อรชร อาจเปลี่ยนไป๋ ^_^
********************

 

เกรงว่า จะจบ ได้หรือ

ฝีมือ วรยุทธ เจิดจ้า

เถิดหนา มาต่อ สักครา

เป็นรักษ์ อักษรา จ๊ะจ๋า....เอย

 

กลอน ๙

ตามหลักฐานทางวรรณคดีไทย กลอน ๙ พบครั้งแรกในกลบทศิริวิบุลกิตติ สมัยอยุธยาตอนปลาย เช่นเดียวกัน แต่กวีไม่ค่อยนิยมแต่งกันมากนัก เนื่องจากเห็นว่ากลอนแปดลงตัวมากที่สุด
คณะ กลอนเก้า บทหนึ่งประกอบด้วย ๒ บาท บาทละ ๒ วรรค วรรคละ ๙ คำ ตามผัง

สัมผัสนอก
ให้มีสัมผัสระหว่างคำสุดท้ายวรรคหน้ากับคำที่สามของวรรคหลังของทุกบาท และให้มีสัมผัสระหว่างบาทคือคำสุดท้ายของวรรคที่สองสัมผัสกับคำสุดท้ายวรรคที่สาม ส่วนสัมผัสระหว่างบท กำหนดให้คำสุดท้ายของบทแรก สัมผัสกับคำสุดท้ายวรรคที่สองของบทถัดไป

สัมผัสใน
ไม่บังคับ แต่หากจะให้กลอนสละสลวยควรมีสัมผัสระหว่างคำที่สามกับคำที่สี่หรือคำที่ห้า หรือระหว่างคำที่หกกับคำที่เจ็ดหรือคำที่แปดของแต่ละวรรค

 

ตัวอย่าง
กลอน ๙

นายชายพรานหนึ่งชาญไพรล่ำใหญ่ขยับ
ได้ยินกลองเดิรย่องกลับดูขับขัน
มือป้องหน้ามุ่งป่าแน่วแนวแถววัน
สุนัขย่องสุดมองขยันติดพันตาม
มุ่งปะทะมาปะที่คนตีกลอง
เพื่อนทักจ๋าพูดหน้าจ้องพรานร้องถาม
เดิมแรกหูได้รู้เหตุสังเกตความ
ว่าทรงนามว่าทรามนาฎนิราศจร

กลบทระลอกแก้วกระทบฝั่ง
ศิริวิบุลกิตติ, หลวงปรีชา (เซ่ง)

 

ศีลธรรมเลว คนก็ได้ กลายเป็นผี
หาความดี ไม่ประจักษ์ สักเส้นขน
ศีลธรรมดี ผีก็ได้ กลายเป็นคน
ที่เลิศล้น ภูมิใจ ไหว้ตัวเอง
ศีลธรรมต่ำ เปลี่ยนคน จนคล้ายสัตว์
จะกินกัด โกงกัน ขมันเขม็ง
ศีลธรรมสูง คนสดใส ไม่อลเวง
ล้วนยำเกรง กันและกัน ฉันเพื่อนตาย

ศีลธรรมกับคน : ท่านพุทธทาสภิกขุ

 

กลอน ๙
ที่สร้อยฟ้ามาลาเคยแต่งไว้


วันเวลา.........วิเวก ล่ำ.........รำพึงศรวล
คิดใคร่ครวญ...เคยคร่ำครุ่น....หนุนอักษร
เมื่อห่างหาย...ไม่ห่างหา.......จะมาจร
ก่อนเคยร่อน...กลอนเคยร่วม..สวมเสภา

ต่างด้วยกิจ.....ติดด้วยการ.....งานทั้งหลาย
เหมือนดูคล้าย.ให้ดูแค่น........แสนนักหนา
คำคนไหน......ใครคนนั้น.......จักปันมา
เกรงลืมว่า......กลอนเลยเว้น...น่าเข็ญใจ...

กลบทระลอกแก้วกระทบฝั่ง
สร้อยฟ้ามาลา​

 

บทความอ้าง บ่นข้างอื่น ไม่ฝืนจิต
หามองใคร หากมุ่งคิด จะติดอ่าน
ความเรื่องเก่า ควรเล่าก่อน หากผ่อนกาล
ยามเมื่อสาย ใยมาสาน ไม่นานเลือน
มิสนใจ ไม่ใส่จิต ปะติดต่อ
ความกาลก่อน คงกลายก่อ ก็คงเฝือน
หาฝ่ายใด ให้ใฝ่ดู มารู้เตือน
ยังต้องบอก ยิ่งต่างเบือน เชือนเหลือใจ

กลอนสุภาพ
กลบทละลอกแก้วกระทบฝั่ง
สร้อยฟ้ามาลา​

 

ที่จริง กลอนแปด ต้องมาอยู่ระหว่าง กลอนเจ็ด กับ กลอนเก้า
แต่ไปไว้เสียตอนต้นของกระทู้
เพราะเห็นว่าเป็นพื้นฐานของการแต่งกลอน
​

 

ยังจบ ไม่ได้ หรอกหนา
กลอนกาพย์ นานา อักโข
อีกเยอะ เรื่องราว คำโว
มากโฉ- เฉความ ทำนอง...

 

กุหลาบ มาฝาก นะคะ
หลายสี หลากพันธุ์ สรรหา
แต่ว่า มิได้ ปลูกมา
ตามล่า จากเน็ต เสร็จเรา(ค่ะ)​

 

ขอบคุณ กุหลาบ หลากสี
มากมี น้ำใจ หนักหนา
แค่นี้ ก็ชื่น อุรา
ขอเอ่ย อีกครา ขอบคุณ(จ้า)...
=^.^=​

 

​

วันนี้ วันเสาร์ สีม่วง

สิ้นห่วง สิ้นทุกข์ สนุกสนาน

แปลกใจ โบราณ เอ่ย..นาน

ชอกช้ำ สีม่วง บ่วงใจ (ใช่ไหม..คะ)​

​

 

กุหลาบแดงมาฝากค่ะ ส่วนกลอน .....มาขอจากคุณสร้อยฟ้ามาลาและเพื่อนสมาชิกนะคะ

 

กุหลาบ สีแดง แฝงไว้
ชายหญิง อิงใจ ไว้มั่น
สื่อส่ง บ่งรัก ต่อกัน
เป็นสิ่ง กำนัล แห่งใจ....

 

แหล่งของมูลอ้างอิง

กลอน - วิกิพีเดีย