67.หลากเรื่องที่เพชรบุรี

๖๗

หลากเรื่องที่เพชรบุรี


​

กระทู้เที่ยวที่เคยตั้งผ่านๆ มานั้น ส่วนหนึ่งไม่ได้เป็นการไปเที่ยวเอง แต่เป็นการไปดูงานจึงนำมาแบ่งปันให้ได้อ่าน สร้อยฟ้าฯ จะเขียนในเชิงเที่ยวเสียมากกว่าเพื่อไม่ให้ซีเรียส แต่ถ้าในช่วงไหนของกระทู้ที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ก็จะใส่เนื้อหาเยอะที่เป็นความรู้(ส่วนมากก็เนื้อหาเยอะอยู่แล้ว) ที่ผ่านมาก็จะมี กระทู้ดูงาน เช่น กระทู้ “สุดเขตที่มุกดาหาร ข้ามด่านที่อุบลฯ ชุมพลที่โคราช”(ไปที่มุกดาหาร อุบลราชธานี นครราชสีมา) , กระทู้ “ล่องใต้...ชมเกาะ เลาะหาด”(ไปที่ภูเก็ต พังงา กระบี่ ), กระทู้ “เดินเล่นดูเมือง ชมเอื้องเวียงเหนือ” (ไปที่เชียงราย เชียงใหม่) และกระทู้ “หอมกลิ่นอุบล ยลดวงจำปา” (ไปที่อุบลราชธานี บุรีรัมย์ สปป.ลาว) และก็มาถึงกระทู้นี้ก็เป็นการไปดูงานอีกเช่นกัน แต่ไปใกล้ๆ ไปดูโครงการตามแนวพระราชดำริ คิดว่าน้อยคนคงจะรู้จักเพราะว่าที่นี่ต้องขออนุญาตเข้าชมก่อน... เรามาทำความรู้จักโครงการแห่งนี้กันดีกว่า

 

​

โครงการสวนสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี อยู่ที่ตำบลสามพระยา อำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุรี

พื้นที่บริเวณของโครงการนี้มีสภาพที่ดินเสื่อมโทรม ประกอบอาชีพด้านการเกษตรไม่ได้ผล เกษตรกรจึงได้ทูลเกล้าฯ ถวายที่ดินแด่ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี จำนวน ๓ แปลง รวมเนื้อที่ประมาณ ๓๔๐ ไร่ แปลงที่ ๑ เป็นชื่อในพระปรมาภิไธย สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี แปลงที่ ๒ ทรงพระราชทานให้หม่อมเจ้าลุอิสาณ์ ดิสกุล และแปลงที่ ๓ ทรงพระราชทานให้ท่านผู้หญิงทัศนาวลัย ศรสงคราม ซึ่งในเวลาต่อ หม่อมเจ้าลุอิสาณ์ ดิสกุล และท่านผู้หญิงทัศนาวลัย ศรสงคราม ได้น้อมเกล้าฯ ถวายที่ดิน แด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ พระราชทานให้มูลนิธิชัยพัฒนา ตามแนวพระราชดำริพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้ทรงมีพระราชดำริในวาระต่างๆ ให้ พัฒนาพื้นที่สวนสมเด็จฯ เป็นศูนย์ศึกษาการพัฒนาประกอบด้วย การชลประทาน สร้างเรือนเพาะชำกล้าไม้ การเลี้ยงไก่บนบ่อปลา การปลูกพืชแบบผสมผสานระหว่างพืชสวน พืชไร่ ซึ่งมีไม้ผลเป็นหลัก การเพาะเห็ด การเลี้ยงผึ้ง การปลูกพืชสมุนไพร การปลูกไม้ตัดดอก บ่อแก๊สชีวภาพ การทำการเกษตรในรูปแบบทฤษฎีใหม่ที่สามารถยืดหยุ่นได้ สามารถปรับสัดส่วนการใช้พื้นที่ให้มีความเหมาะสมตามสภาพพื้นที่ เช่น พื้นที่ที่มีระบบชลประทานเข้าถึง แปลงทฤษฎีใหม่ก็ทำบ่อเก็บน้ำให้เล็กลงแล้วเพิ่มที่ปลูกไม้ผล พืชไร่ พืชผักแทน ส่วนพื้นที่ที่ไม่มีระบบชลประทาน ก็ต้องทำบ่อเก็บน้ำให้มีขนาดใหญ่ขึ้น เพราะต้องรับน้ำฝนมาเก็บไว้ใช้ทำกินตลอดปี ต่อมาสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงมีพระดำริ ให้กรมชลประทานสำรวจออกแบบอ่างเก็บน้ำ ด้านหลังสวนสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี เพื่อแก้ปัญหาน้ำหลาก และเก็บน้ำไว้ใช้ในช่วงแล้ง

 

​

แนวพระราชดำริในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้ทรงมีพระราชดำริในวาระต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับโครงการดังนี้

วันที่ ๑๗ พฤษภาคม ๒๕๒๘ “ให้พัฒนาพื้นที่สวนสมเด็จฯ เป็นศูนย์ศึกษาการพัฒนาประกอบด้วย การชลประทาน สร้างเรือนเพาะชำกล้าไม้ และกิจกรรมอื่นๆ ตามความจำเป็น”

วันที่ ๒๖ มิถุนายน ๒๕๓๒ “กิจกรรมที่ดำเนินการในสวนสมเด็จฯ เช่น การเลี้ยงไก่บนบ่อปลา การปลูกพืชแบบผสมผสานระหว่างพืชสวน พืชไร่ ซึ่งมีไม้ผลเป็นหลัก การเพาะเห็ด การเลี้ยงผึ้ง การปลูกพืชสมุนไพร การปลูกไม้ตัดดอก บ่อแก๊สชีวภาพ การทำระบบวนเกษตรนั้น นับว่าดีแล้ว และถูกต้องตรงกับวัตถุประสงค์ที่วางไว้ โดยเฉพาะการใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสมกับท้องถิ่นนั้น ควรที่จะให้นักวิชาการและประชาชนเข้ามาศึกษาดูงาน และขยายผลต่อไป”

วันที่ ๖ สิงหาคม ๒๕๓๙ ”การทำการเกษตรในรูปแบบทฤษฎีใหม่ จะให้ดีควรมีแหล่งน้ำไว้เติมได้ เผื่อน้ำไม่พอใช้ แต่รูปแบบที่ทำที่สวนสมเด็จฯ ไม่มีน้ำเติม แต่ก็ควรทำเอาไว้เป็นอีกรูปแบบหนึ่ง”

วันที่ ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๔๑ “การทำทฤษฎีใหม่ ต้องสามารถยืดหยุ่นได้ สามารถปรับสัดส่วนการใช้พื้นที่ให้มีความเหมาะสมตามสภาพพื้นที่ เช่น พื้นที่ที่มีระบบชลประทานเข้าถึง แปลงทฤษฎีใหม่ก็ทำบ่อเก็บน้ำให้เล็กลงแล้วเพิ่มที่ปลูกไม้ผล พืชไร่ พืชผักแทน ส่วนพื้นที่ที่ไม่มีระบบชลประทาน ก็ต้องทำบ่อเก็บน้ำให้มีขนาดใหญ่ขึ้น เพราะต้องรับน้ำฝนมาเก็บไว้ใช้ทำกินตลอดปี"

“หลักการของทฤษฎีใหม่อยู่ที่ว่าในบริเวณที่ดินต้องมีหลายอย่าง คือ พืชผัก พืชผล ต้นไม้ต่าง ๆ โดยเฉพาะข้าว และบ่อเก็บน้ำ” โดยจะดำเนินกิจกรรมการปลูกเพื่อการบริโภคในครัวเรือน และมีเครือข่ายเพื่อที่จะไปซื้อในส่วนที่ขาดแคลนหรือในส่วนที่ทำเองไม่ได้ เช่น เสื้อผ้า ยารักษาโรค เป็นต้น

​

 

​

ก่อนที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจะพระราชทานพระราชดำริเพื่อดำเนินงานโครงการใดโครงการหนึ่ง จะทรงศึกษาข้อมูลรายละเอียดอย่างเป็นระบบ จากข้อมูลพื้นฐานในเบื้องต้นจากเอกสารต่างๆ แผนที่ สอบถามจากเจ้าหน้าที่ นักวิชาการ และสอบถามจากราษฎรในพื้นที่ เพื่อให้ได้รายละเอียดที่ถูกต้อง เพื่อที่จะพระราชทานความช่วยเหลือได้อย่างถูกต้อง รวดเร็วและสอดคล้องกับสภาพภูมิศาสตร์สังคม
หลัก “เศรษฐกิจพอเพียง" ปรัชญาที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระราชทานพระราชดำรัสชี้แนะแนวทางการดำเนินชีวิต แก่พสกนิกรชาวไทยมาโดยตลอดนานกว่า ๓๐ ปี ตั้งแต่ก่อนเกิดวิกฤตการณ์ทางเศรษฐกิจ ให้ดำเนินไปบน "ทางสายกลาง" และเมื่อภายหลังได้ทรงย้ำแนวทางการแก้ไข เพื่อให้รอดพ้นและสามารถดำรงอยู่ได้อย่างมั่นคงและยั่งยืน ภายใต้กระแสโลกาภิวัตน์และการเปลี่ยนแปลงต่างๆ

ปรัชญาของ "เศรษฐกิจพอเพียง" จึงเป็นปรัชญาชี้ถึงแนวทางการดำรงอยู่และปฏิบัติตนของประชาชนในทุกระดับ ตั้งแต่ระดับครอบครัว ระดับชุมชน จนถึงระดับรัฐ ในการพัฒนาและบริหารให้ดำเนินไปในทางสายกลาง เพื่อให้ก้าวทันต่อโลกยุคโลกาภิวัตน์ "ความพอเพียง" หมายถึง ความพอประมาณ ความมีเหตุมีผล รวมถึงความจำเป็นที่จะต้องมีระบบภูมิคุ้มกันในตัวที่ดีพอสมควร ต่อการมีผลกระทบใดๆ อันเกิดจากการเปลี่ยนแปลงทั้งภายนอกและภายใน ทั้งนี้จะต้องอาศัยความรอบรู้ ความรอบคอบ และความระมัดระวัง ในการนำวิชาการต่างๆ มาใช้ในการวางแผน และการดำเนินการทุกขั้นตอน ขณะเดียวกันจะต้องเสริมสร้างพื้นฐานจิตใจของคนในชาติ โดยเฉพาะเจ้าหน้าที่ของรัฐ นักทฤษฎี และนักธุรกิจในทุกระดับให้มีสำนึกในคุณธรรมและความซื่อสัตย์สุจริต ดำเนินชีวิตด้วยความอดทน ความเพียร มีสติปัญญาและความรอบคอบ เพื่อให้สมดุลและพร้อมต่อการรองรับการเปลี่ยนแปลงต่างๆ อย่างรวดเร็วและกว้างขวาง ทั้งด้านวัตถุ สังคม สิ่งแวดล้อมและวัฒนธรรมจากโลกภายนอกได้เป็นอย่างดี

เศรษฐกิจพอเพียง เป็นปรัชญาที่ชี้ถึงแนวทางการดำรงอยู่ และปฏิบัติตนของประชาชนในทุกระดับครอบครัว ระดับชุมชน จนถึงระดับรัฐ ทั้งในการพัฒนาและการบริหารประเทศให้ดำเนินไปในทางสายกลาง โดยเฉพาะการพัฒนาเศรษฐกิจ เพื่อให้ก้าวทันต่อโลกยุคโลกาภิวัฒน์ ความพอเพียง หมายถึง ความพอประมาณ ความมีเหตุผล รวมถึงความจำเป็นที่จะต้องมีระบบภูมิคุ้มกันในตัวที่ดีพอสมควร ต่อการมีผลกระทบใดๆ อันเกิดจากการเปลี่ยนแปลงทั้งภายนอกและภายใน ทั้งนี้ต้องอาศัยความรอบรู้ ความรอบคอบ และความระมัดระวังอย่างยิ่งในการนำวิชาการต่างๆ มาใช้ในการวางแผน และการดำเนินการทุกขั้นตอน และขณะเดียวกันจะต้องเสริมสร้างพื้นฐานจิตใจของคนในชาติ โดยเฉพาะเจ้าหน้าที่ของรัฐ นักทฤษฎี และนักธุรกิจในทุกระดับ ให้มีสำนึกในคุณธรรม ความซื่อสัตย์สุจริต และให้มีความรอบรู้ที่เหมาะสม ดำเนินชีวิต ด้วยความอดทน ความเพียร มีสติปัญญา และความรอบคอบ เพื่อให้สมดุลและพร้อมต่อการรองรับการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว และกว้างขวาง ทั้งด้านวัตถุ สังคม สิ่งแวดล้อม และวัฒนธรรมจากโลกภายนอกได้เป็นอย่างดี

​

 

​

“... ขาดทุน คือ กำไร (Our loss is our gain) … การเสีย คือ การได้ ประเทศชาติก็จะก้าวหน้า และการที่คนอยู่ดีมีสุข เป็นการนับที่เป็นมูลค่าเงินไม่ได้...”

จากพระราชดำรัสดังกล่าว คือหลักการในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวที่มีต่อพสกนิกรไทย “การให้” และ “การเสียสละ”เป็นการกระทำอันมีผลเป็นกำไร คือความอยู่ดีมีสุขของราษฎร ซึ่งสามารถสะท้องให้เห็นเป็นรูปธรรมชัดเจนได้ดังพระราชดำรัสที่ได้พระราชทาน แก่ตัวแทนของปวงชนชาวไทยที่ได้เข้าเฝ้าฯถวายพระพรเนื่องในวโรกาสเฉลิมพระ ชนมพรรษา เมื่อวันที่ ๔ ธันวาคม ๒๕๓๔ ณ ศาลาดุสิดาลัย พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน ความตอนหนึ่งว่า…
“... ประเทศต่างๆ ในโลกในระยะ ๓ ปีมานี้ คนที่ก่อตั้งประเทศที่มีหลักทฤษฎีในอุดมคติที่ใช้ในการปกครองประเทศล้วนแต่ ล่มสลายลงไปแล้ว เมืองไทยของเราจะสลายลงไปหรือ เมืองไทยนับว่าอยู่ได้มาอย่างดี เมื่อประมาณ ๑๐ วันก่อน มีชาวต่างประเทศมาขอพบ เพื่อขอโอวาทเกี่ยวกับการปกครองประเทศว่าจะทำอย่างไร จึงได้แนะนำว่า ให้ปกครองแบบคนจน แบบที่ไม่ติดกับตำรามากเกินไป ทำอย่างมีสามัคคี มีเมตตากัน ก็จะอยู่ได้ตลอด ไม่เหลือกับคนที่ทำตามวิชาการที่เวลาปิดตำราแล้วไม่รู้ว่าจะทำอย่างไร ลงท้ายก็ต้องเปิดหน้าแรกเริ่มต้นใหม่ ถอยหลังเข้าคลอง ถ้าเราใช้ตำราแบบอะลุ้มอล่วยกัน ในที่สุดก็เป็นการดี ให้โอวาทเขาไปว่า ขาดทุนเป็นการได้กำไรของเรา นักเศรษฐศาสตร์คงค้านว่าไม่ใช่ แต่เราอธิบายได้ว่า ถ้าเราทำอะไรที่เราเสีย แต่ในที่สุดที่เราเสียนั้น เป็นการได้ทางอ้อม ตรงกับงานของรัฐบาลโดยตรง เงินของรัฐบาลหรืออีกนัยหนึ่งคือเงินของประชาชน ถ้าอยากให้ประชาชนอยู่ดี กินดี ก็ต้องลงทุนต้องสร้างโครงการซึ่งต้องใช้เงินเป็นร้อย พัน หมื่นล้าน ถ้าทำไปเป็นการจ่ายเงินของรัฐบาล แต่ในไม่ช้าประชาชนจะได้รับผล ราษฎรอยู่ดีกินดีขึ้น ราษฎรได้กำไรไป ถ้าราษฎรมีรายได้รัฐบาลก็เก็บภาษีได้สะดวก เพื่อให้รัฐบาลได้ทำโครงการต่อไป เพื่อความก้าวหน้าของประเทศชาติ ถ้ารู้ รัก สามัคคี รู้เสียสละ คือการได้ ประเทศชาติก็จะก้าวหน้า และการที่คนอยู่ดีมีสุขนั้น เป็นการนับที่เป็นมูลค่าเงินไม่ได้...”

​

 

​

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเข้าใจถึงธรรมชาติ และต้องการให้ประชาชนใกล้ชิดกับทรัพยากรธรรมชาติ ทรงมองปัญหาธรรมชาติอย่างละเอียด โดยหากเราต้องการแก้ไขธรรมชาติจะต้องใช้ธรรมชาติเข้าช่วยเหลือ เช่น การแก้ไขปัญหาป่าเสื่อมโทรม ได้พระราชทานพระราชดำริ "การปลูกป่าโดยไม่ต้องปลูก" ปล่อยให้ธรรมชาติช่วยในการฟื้นฟูธรรมชาติ หรือแม้กระทั่ง "การปลูกป่า ๓ อย่างประโยชน์ ๔ อย่าง" ได้แก่ ปลูกไม้เศรษฐกิจ ไม้ผลและไม้ฟืน นอกจากได้ประโยชน์ตามประเภทของการปลูกแล้วยังช่วยสร้างความชุ่มชื้นให้แก่พื้นดินด้วย พระองค์จึงทรงเข้าใจธรรมชาติและมนุษย์ที่อยู่อย่างเกื้อกูลกัน ทำให้คนอยู่ร่วมกับป่าไม้ได้แย่งยั่งยืน

​

 

​

ปัจจุบันสวนสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี เป็นสถานที่ถ่ายทอดความรู้รูปแบบระบบการปลูกพืชต่างๆ ที่ถูกต้องตามหลักวิชาการ ประกอบด้วย กิจกรรมการเกษตร เป็นระบบการปลูกพืชโดยมีไม้ผลเป็นหลัก เป็นการจัดระบบการปลูกพืชผสมผสานที่มีอายุลดหลั่นเพื่อให้มีรายได้หมุนเวียน โดยมีผลไม้ยืนต้นเป็นพืชหลัก

รูปแบบการทำฟาร์มแบบผสมผสาน เป็นรูปแบบที่มีการเลี้ยงสัตว์ร่วมกับการปลูกพืช เหมาะสำหรับเกษตรกรรายย่อย การทำการเกษตรแบบยั่งยืน ทฤษฎีใหม่ เป็นอัตราส่วน แหล่งน้ำ ๓๐% พื้นที่ปลูกพืชไร่ ไม้ผลและผัก ๓๐% พื้นที่ปลูกข้าว ๓๐% และอีก ๑๐% เป็นที่อยู่อาศัย เลี้ยงสัตว์ อีกทั้งยังลดการใช้สารเคมี จัดทำแปลงรวบรวมพันธุ์ไม้หายาก พันธุ์ไม้หอมเฉลิมพระเกียรติ สมุนไพร รวมทั้งการใช้ประโยชน์จากสมุนไพร เป็นสถานที่ฝึกอบรม ศึกษาดูงานของเกษตรกร นักเรียน นักศึกษา และผู้สนใจ กิจกรรมอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ พันธุ์กรรมพืชและสิ่งแวดล้อมขยายพันธุ์พืชสมุนไพรที่มีมากกว่า ๓๐๐ ชนิด ไม้หอม เพื่อการจำหน่าย แปรรูปผลผลิตการเกษตร และแปรรูปสมุนไพรให้ได้มาตรฐานและถูกต้องตามกฎหมายอาหารและยา นอกจากนี้ยังมี กิจกรรมสุขศาลาไทย เปิดให้บริการอบสมุนไพร สำหรับท่านทีสนใจจะพักค้างคืน ก็มีบ้านพักท่ามกลางธรรมชาติไว้บริการ หรืออยากพักในเต็นท์ก็มีให้บริการอีกเช่นกัน

​

 

​

คณะของเราได้รับความอนุเคราะห์ในการบรรยายจากผู้อำนวยการโครงการ ซึ่งท่านได้ให้ความรู้เกี่ยวกับหลักเศรษฐกิจพอเพียง, ขาดทุนคือกำไร, การพึงพาตนเองและการรักษาโรคต่างๆ ด้วยสมุนไพร ฯลฯ เยอะไปหมดจนจำไม่หมด

​

 

ส ว น ส ม เ ด็ จ พ ร ะ ศ รี น ค ริ น ท ร า บ ร ม ร า ช ช น นี
มู ล นิ ธิ ชั ย พั ฒ น า

เ พ ช ร บุ รี
​

 

ส ว น ส ม เ ด็ จ พ ร ะ ศ รี น ค ริ น ท ร า บ ร ม ร า ช ช น นี
มู ล นิ ธิ ชั ย พั ฒ น า

เ พ ช ร บุ รี
​

 

ส ว น ส ม เ ด็ จ พ ร ะ ศ รี น ค ริ น ท ร า บ ร ม ร า ช ช น นี
มู ล นิ ธิ ชั ย พั ฒ น า

เ พ ช ร บุ รี
​

 

ส ว น ส ม เ ด็ จ พ ร ะ ศ รี น ค ริ น ท ร า บ ร ม ร า ช ช น นี
มู ล นิ ธิ ชั ย พั ฒ น า

เ พ ช ร บุ รี
​

 

ส ว น ส ม เ ด็ จ พ ร ะ ศ รี น ค ริ น ท ร า บ ร ม ร า ช ช น นี
มู ล นิ ธิ ชั ย พั ฒ น า

เ พ ช ร บุ รี
​

 

ส ว น ส ม เ ด็ จ พ ร ะ ศ รี น ค ริ น ท ร า บ ร ม ร า ช ช น นี
มู ล นิ ธิ ชั ย พั ฒ น า

เ พ ช ร บุ รี
​

 

หลังจากฟังบรรยายและเดินดูงานต่างๆ ภายในโครงการแล้ว คณะของพวกเราก็ไปทานอาหารกลางวันแถวๆ ร้านอาหารชายหาดชะอำ....(ไม่มีเมนูอาหารให้ดูนะ แต่มีรูปชายหาดแถวๆ ร้านอาหารให้ดูแทน)

 

​

 

​

 

​

 

​

 

เด็กเร่ขายของแถวๆ ร้านอาหาร เห็นสร้อยฟ้าฯ ถือกล้องจึงเดินมาขอถ่ายรูป ก็เลยถ่ายให้หัวโตเลย....
​

เมื่อทานเสร็จก็ขึ้นรถไปกันต่อที่ ค่ายพระราม ๖ อุทยานสิ่งแวดล้อมนานาชาติสิรินธร (คัดลอกข้อมูลมาจากเว็ปไซด์ของอุทยานฯ)